TO ΑΥΓΟ ΤΟΥ ΦΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΙ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΕΛΙΚΑ

Υπάρχουν κάτι μαθήματα στο σχολείο που κανείς δεν ασχολείται μαζί τους, είτε γιατί θεωρούνται ότι είναι απλώς συμπληρωματικά (για το ωράριο του εκπαιδευτικού) ή γιατί προηγούνται οι ΜΑΘΗΜΑΤΑΡΕΣ , βλέπε  Αρχαία, Μαθηματικά, Φυσική, κτλ. Όταν οι γονείς, ενδιαφερόμενοι και μη, πηγαίνουν να μάθουν για την επίδοση των παιδιών τους και να πάρουν τον έλεγχο, ποτέ κανείς δε θα ρωτήσει «πώς πάει το παιδί στην Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή ή στην Οικιακή Οικονομία»,  « καταλαβαίνει τι γίνεται στον Επαγγελματικό Προσανατολισμό», ή «συμμετέχει σε προγράμματα Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης/πολιτιστικά/Αγωγής υγείας, κτλ». Αυτά τα μαθήματα συνήθως δεν έχουν βαθμολογία, οπότε δεν τίθεται θέμα ανησυχίας για την επίδοση του σπλάχνου! Μάλιστα είναι πολλοί που αναρωτιούνται τη χρησιμότητα της ύπαρξής τους στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα: ετοιμάζουν το παιδί για τις πανελλαδικές/το Πανεπιστήμιο, την ελεύθερη αγορά εργασίας; Όχι.... οπότε γιατί να υπάρχουν και να κουράζονται τα παιδιά να κουβαλούν βιβλία και να σπαταλούν ώρες που θα μπορούσαν να κατανεμηθούν στα πιο «χρήσιμα» μαθήματα (βλ. παραπάνω);  Από την άλλη, δύσκολα θα βρεθεί εκπαιδευτικός να σχολιάσει στο γονέα την επίδοση του παιδιού σ’ αυτά τα μαθήματα: « Ξέρετε Κυρία μου, το παιδί σας είναι λίγο αδύναμο στην Κοινωνική Αγωγή» ή «δε συμμετέχει σε κανένα σχολικό πρόγραμμα περιβαλλοντικής». Άσε που, και  στην περίπτωση που θα το ανέφερε κάποιος εκπαιδευτικός, μπορούμε να φανταστούμε τις ποικίλες απαντήσεις, ξεκινώντας με ένα απλό σκωπτικό σχόλιο και φτάνοντας μέχρι την ειρωνεία ή και τον εκνευρισμό. 

Και όταν τα βλαστάρια μας βγουν στην κοινωνία, τότε, η έννοια αυτών των μαθημάτων δεν έχει απολύτως καμία σημασία: γιατί αυτό που δεν έμαθαν ποτέ είναι πώς να είναι  πολίτες  με κρίση (συνείδησης, συμπεριφοράς, ψήφου), με ευγένεια (οδική, κοινωνική, εργασιακή), με ανοχή στο διαφορετικό και με μέτρο σε όλα (αποφυγή ακραιοτήτων, μιμητισμών και ολοκληρωτικών προσωπίδων) ή απλά συν-πολίτες σε μια δημοκρατική χώρα. Αντίθετα, μαθαίνουν από τα κακώς κείμενα που βρίσκουν και διαιωνίζουν την προπατορική κατάσταση («εσύ θα αλλάξεις τον κόσμο;» , «τι νομίζει πως είμαστε εδώ, Σκανδιναβία;») με όποιον τρόπο μπορούν ή κληρονομούν από μας, τους στοργικούς γονείς (ρουσφετολογία, αδιαφορία, ρατσισμός, «εδώ μπανανία», κοκ). Γιατί αυτό που δεν έμαθαν ποτέ στα θρανία είναι πώς να βγουν για δουλειά, από την απλή σύνταξη βιογραφικού, ως  την δικτύωση για εύρεση εργασίας  μέχρι  και το πιο απλό: «ψάχνω για δουλειά», το οποίο συνήθως μεταφράζεται: «ο πατέρας μου έχει ένα γνωστό, γιατί εγώ μόνο σε γραφείο  ή  σχετικά τις σπουδές μου μπορώ να εργαστώ»   –  «τι το σπούδασα, κι έδωσα τόσα χρήματα, για να γίνει σερβιτόρος / ταμίας /πλασιέ. κτλ;» Γιατί αυτό που δεν έμαθαν ποτέ στα θρανία είναι ότι ο διπλανός τους αξίζει τον ίδιο σεβασμό και τα ίδια δικαιώματα με αυτούς, από το γείτονά τους μέχρι και τον πεζό ή οδηγό στο δρόμο, από το αδέσποτο – μοναδικό ελληνικό φαινόμενο κοινωνικής (αν)αγωγής - μέχρι την εργασία τους για την οποία πληρώνονται.

Κι όταν το καμάρι μας βρει επιτέλους τη δουλειά που του/της ταιριάζει/ έτυχε/ βολέψαμε/ κυνηγήσαμε, τότε θα καταξιωθεί περισσότερο αποκτώντας το πολυπόθητο όχημα που εκπέμπει πλήθος καυσαερίου, πετώντας τη γόπα από το ανοιχτό παράθυρο στο δρόμο, και θα πάει διακοπές σε ακτές στις οποίες θα αφήσει το πλαστικό ποτήρι του “help the turtles” δίπλα στα ενοχλητικά χελωνάκια (καλέ, τι χαριτωμένα ζωάκια – αχ,  το άτιμο, με λέρωσε!).

Κι αν η δουλειά αυτή είναι απλά προσωρινή,  θα ξοδέψει το μισθό (πενιχρό τη σήμερον ημέρα) σε νέα ρούχα ή gadgets, εφόσον οι γονείς ακόμη θα πληρώνουν την καθημερινή διαβίωση ποικιλοτρόπως «για να μην προσβάλλουμε και την αίσθηση ανεξαρτησίας του παιδιού (βλ.  τάπερ, λογαριασμό ΟΤΕ ή κινητού, δόση αυτοκινήτου, πλύσιμο ρούχων, ή επίδομα διακοπών από  τη σύνταξη του παππού).  Και δε θα ξέρει καν την ύπαρξη εθελοντικών οργανισμών νέων για το περιβάλλον, ή θα προσπερνά με αδιαφορία / ειρωνεία / άγνοια / σκεπτικισμό. 

Γιατί εκείνα τα μαθήματα τα «αχρείαστα» του σχολείου, εφόσον δεν προήγαγαν τις συσσωρευμένες γνώσεις για πτυχία και μεταπτυχιακά, δεν έτυχαν της δέουσας σημασίας. Γιατί εκείνα τα «άχρηστα» μαθήματα τους μάθαιναν τον πολιτισμό, την ανοχή, την ανεκτικότητα, την κοινωνική νοημοσύνη, τη συμβίωση, την προσφορά και την αληθινή διαβίωση ως υποψιασμένοι συμπολίτες και όχι ως cosmopolitan ή χειρότερα «απολιτίκ»(sic). Αλλά βλέπεις, δεν είχαν και βαθμό!  

Mαρία K. Μπούρα